ontwikkelaar lesmethodes,
het Nederlands Onderwijsinstituut

Taal in alle vakken

In de lespraktijk zien we dat leerlingen taalvaardigheid nodig hebben om zich in andere vakken te ontwikkelen, maar steeds vaker blijkt uit onderzoek ook dat algemene kennis uit die andere vakken essentieel is voor tekstbegrip. Of zoals een leerling eens vroeg tijdens een les literatuurgeschiedenis: ‘Is dat hetzelfde communisme als bij geschiedenis?’

Niet alleen het niveau van tekstbegrip gaat al een aantal jaren achteruit. Leraren in alle vakken merken bijvoorbeeld dat leerlingen het moeilijk vinden om goede antwoorden te formuleren. Het is dus van belang om taalvaardigheid (in brede zin) en algemene kennis samen op te bouwen, maar hoe doe je dat?

In de sessie wordt het programma Woordenaars als voorbeeld genomen om te tonen hoe je kennisontwikkeling in lessen kunt combineren met lezen, woordenschat, spreken en schrijven. De didactische principes van deze lessen kun je vervolgens zelf toepassen. Zo doe je concrete ideeën op voor taalontwikkeling in alle vakken.

Taal in alle vakken

Michelle van Dijk

In de lespraktijk zien we dat leerlingen taalvaardigheid nodig hebben om zich in andere vakken te ontwikkelen, maar steeds vaker blijkt uit onderzoek ook dat algemene kennis uit die andere vakken essentieel is voor tekstbegrip. Of zoals een leerling eens vroeg tijdens een les literatuurgeschiedenis: ‘Is dat hetzelfde communisme als bij geschiedenis?’

Niet alleen het niveau van tekstbegrip gaat al een aantal jaren achteruit. Leraren in alle vakken merken bijvoorbeeld dat leerlingen het moeilijk vinden om goede antwoorden te formuleren. Het is dus van belang om taalvaardigheid (in brede zin) en algemene kennis samen op te bouwen, maar hoe doe je dat?

In de sessie wordt het programma Woordenaars als voorbeeld genomen om te tonen hoe je kennisontwikkeling in lessen kunt combineren met lezen, woordenschat, spreken en schrijven. De didactische principes van deze lessen kun je vervolgens zelf toepassen. Zo doe je concrete ideeën op voor taalontwikkeling in alle vakken.

Over de spreker

ontwikkelaar lesmethodes,
het Nederlands Onderwijsinstituut

Michelle van Dijk studeerde Nederlands in Leiden en haalde daarna haar eerstegraads bevoegdheid aan het ICLON. Ze werkte als freelance tekstschrijver voordat ze volledig in het onderwijs ging werken, eerst in het mbo, daarna in het voortgezet onderwijs. Naast het lesgeven was ze ook enkele jaren teamleider en ze maakte het vakoverstijgende taalprogramma Woordenaars (gratis beschikbaar). Sinds 2025 is ze actief voor het Nederlands Onderwijsinstituut, waar ze lesmethodes ontwikkelt. Naast haar werk in het onderwijs is ze schrijver. Ze maakte een hertaling van Couperus’ klassieker ‘Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan’ en haar meest recente roman is ‘Kijk niet om!’.

Meer sessies

In het kort: Aan de hand van een interview met een oud leerling laten we zien hoe divers de mogelijkheden zijn voor de leerlingen die de Gooise Praktijkschool hebben gevolgd en uitstromen richting de arbeidsmarkt, dagbesteding of een BBL baan.
In het kort: Hoe geef je les over de actualiteit? Het analyseren van de actualiteit is lastiger dan het lijkt. Enerzijds heeft dat te maken met de werking van de media en de complexiteit van veel actuele gebeurtenissen. Hoe kun je deze complexe vaardigheid aanleren? Welke didactische principes liggen hieraan ten grondslag? En hoe vertaalt zich dat naar betekenisvol lesmateriaal over het analyseren van maatschappelijke problemen in de actualiteit? Deze vragen zullen in de workshop beantwoord worden.
In het kort: Het kritisch beoordelen van bronnen is niet alleen een belangrijke historische vaardigheid, maar ook in het dagelijks (online) leven van leerlingen van belang. Helaas is het ook een vaardigheid waar leerlingen in de geschiedenisles vaak moeite mee hebben. In een interactieve lezing bespreken we waarom het zo’n lastige vaardigheid is, hoe je met kleine formatieve opdrachten een beeld kunt krijgen van wat je leerlingen kunnen en welke werkvormen je kunt inzetten om leerlingen te laten oefenen met deze vaardigheid.